การดูพลอยแท้และพลอยเทียม

                                 
                                                      การดูพลอยแท้และพลอยเทียม

การสังเกตว่าพลอยเม็ดไหนเป็นพลอยแท้หรือ พลอยเทียมนั้น ถ้าไม่ใช่คนที่อยู่ในวงการเพชรพลอย คงยากที่จะสามารถแยกออกค่ะ เนื่องจากการที่จะแยกได้นั้นต้องใช้ประสบการณ์พอสมควร หรือแม้แต่คนในวงการก็อาจพลาดได้เช่นกัน พลอยแต่ละเม็ดสามารถแยกได้ง่าย บางเม็ดก็แยกได้ยาก บางเม็ดต้องใช้เครื่องมือในห้องปฏิบัติการอัญมณีช่วยในการแยก หรือบางเม็ดอาจต้องใช้ถึงเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ชั้นสูงเลยทีเดียว 

พลอย ที่ไม่ใช่พลอยธรรมชาติหรือเป็นพลอยที่คนทำขึ้นมานั้น มีทั้งแบบที่เอาแก้วหรือพลาสติก มาเจียระไนให้ดูเหมือนพลอย หรืออาจเป็นพวกเพชรรัสเซีย (CZ) ที่มีหลากสี หรือเป็นพลอยสังเคราะห์ (Synthetic) ที่มีคุณสมบัติทางฟิสิกส์ เคมี เหมือนพลอยแท้ ที่เขาเรียกกันว่า “พลอยอัด” ค่ะ …สรุปได้ว่าพลอยปลอมก็มีมากมายหลายชนิด วิธีสังเกตพลอยปลอมแต่ละชนิดก็แตกต่างกันไปค่ะ ถ้าจะให้อธิบายกันทั้งหมดคงไม่จบง่ายๆแน่ๆ อีกทั้งการแยกพลอยบางชนิดยังต้องอาศัยเครื่องมือหลายตัวในการตรวจสอบด้วย เอาเป็นว่าเราจะบอกวิธีการสังเกตหลักๆระหว่างพลอยจริงกับพลอยปลอมคร่าวๆแล้ว กันค่ะ

วิธีการแยกนั้น ให้ดูที่ “ตำหนิภายใน” (Inclusion) ของพลอย ตำหนิที่เป็นตำหนิธรรมชาติในเนื้อพลอย เช่น ตำหนิเส้นเข็ม ผลึกแร่ต่างๆ ตำหนิรูปลายนิ้วมือ และที่สำคัญอีกตัวหนึ่งก็คือ แถบสี ซึ่งต้องเป็นแถบสีตรงหรือแถบสีหักมุมค่ะ

ตำหนิเส้นเข็ม (Needle)

ตำหนิรูปรอยนิ้วมือ (Fingerprint) หรือที่บางคนก็เรียกว่าเป็นลายหิน

ผลึกแร่ในเนื้อพลอย (Crystal)

แถบสีหักมุม (Angular color zoning)

ส่วนตำหนิในพลอยปลอมนั้น ถ้าเป็นพลอยสังเคราะห์หรือที่เรียกกันว่าพลอยอัด ลักษณะของแถบสีจะเป็นเส้นโค้ง และมีฟองอากาศอยู่ในเนื้อพลอย

ลักษณะแถบสีโค้งในไพลินสังเคราะห์ (Curved color zoning)

ลักษณะแถบสีโค้งในทับทิมสังเคราะห์ (Curved striae)

กลุ่มฟองอากาศ (Gas bubbles)

การสังเกตสำหนิเหล่า นี้ อาจจะเป็นเรื่องยากสำหรับคนที่ไม่คุ้นเคยและไม่มีประสบการณ์ในการดูพลอยมา ก่อน แต่ถ้าเราหัดเรียนรู้ไว้ เวลาไปซื้อพลอยจะได้ไม่ถูกหลอกง่ายๆค่ะ 

ส่วน พลอยปลอมชนิดอื่น ก็มีวิธีสังเกตอื่นๆอีก เช่น เพชรรัสเซียที่มีสีต่างๆ (Synthetic Cubic Zirconia) จะมีน้ำหนักมากกว่าพลอยปกติในขนาดที่เท่ากัน เนื่องจากเพชรรัสเซียมีค่าความถ่วงจำเพาะสูง นอกจากนี้เรายังสามารถสังเกตประกายไฟสีรุ้งของเพชรรัสเซียซึ่งจะวูบวาบ มากกว่าพลอยปกติทั่วไป

แหวนเพชรรัสเซีย
ลักษณะของพลอยปลอมประเภทแก้วหรือพลาสติก อันนี้คงสังเกตได้ไม่ยากนัก เพราะเนื้อมันจะดูเบาโล่ง ดูออกกลวงๆหน่อย สีอาจจะฉูดฉาด ถ้าส่องดูเนื้อข้างในอาจจะเห็นฟองอากาศ และเนื้อแก้วที่มีลักษณะไหลๆเหมือนถูกหลอมมา ถ้าเป็นพลาสติกน้ำหนักจะเบาผิดปกติด้วยค่ะ
จากที่กล่าวมา เป็นพลอยปลอมที่สามารถพบได้ทั่วไปในท้องตลาดค่ะ ส่วนพลอยปลอมชนิดอื่นๆก็ยังมีอีกมาก ซึ่งอาจพบได้บ้างปะปนกันไป เวลาไปซื้อพลอย ถ้าพบว่าราคาถูกผิดปกติก็อย่าเพิ่งรีบซื้อ (หรือไม่ว่าราคาเท่าไรก็อย่าเพิ่งรีบซื้อ) ทางที่ดีควรตรวจสอบให้มั่นใจเสียก่อนซื้อนะคะ

ขอบคุณข้อมูลจาก
http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=prakaikaew&month=02-2008&date=21&group=3&gblog=2